En popüler programlama dilleri hangileri?
Bilgisayar programlama, günümüz dünyası dijital çağının temelidir. Sosyal medyada bir gönderiyi her beğendiğinizde, bir e-posta gönderdiğinizde arka planda bir programlama dili çalışıyor.

Ama her şey nerede başladı? İlk programlama dilinin 100 yaşın üzerinde olduğunu ve Ada Lovelace adında bir kadın tarafından yazıldığını biliyor muydunuz?

Programlama dilleri tarihini incelediğimizde, yıllar içinde bilgisayar programlamasının ne kadar geliştiğini göreceksiniz.
Bu noktada, makine kodlarından günümüze uzanan ve en sevdiğimiz teknolojilerine güç veren tarihin anlaşılması oldukça değerli.

Bilgisayar programlama günümüz dünyasında çok önemlidir ve kullandığımız her cihaz için bazı sistemleri barındırır. Bilgisayar programlama dilleri, makinelere ne yapacaklarını aktarmanıza izin verir. Makineler ve insanlar arasındaki boşluğu tamamlamak için programlama dilleri gereklidir.

Programlama Dilinin Kökeni

Programlama dillerinin hikayesi, aslına bakacak olursak milattan sonra 780 yılında başlıyor. Günümüzde Özbekistan’da yer alan Harezm bölgesinde doğan Muhammed, bilime ilgi duyuyormuş. Aynı zamanda Bağdat’taki bilim dünyasından haberdar olan Muhammed, hayatı boyunca pek çok bilim dalında çalışmalar yayınlamış. Peki bu durum bizi neden bu kadar ilgilendiriyor? Yazdığı eserlerden birinin adı ise, Tamamlama ve Dengeleme ile Hesaplama Üzerine Özlü Kitap olarak adlandırılıyor.
Türkçede “cebir” olarak adlandırdığımız kelime Arapçada “tamamlama, düzeltme” anlamına geliyor. Batı dünyası, Muhammed bin Musa’yı doğduğu bölgenin adıyla tanıdı: Harezmi, ya da al-Khwarizmi. 

Harezmi’nin çalışmalarından 1000 yıl kadar sonra, Alan Turing, matematiksel bir formülün ispatı için hazırladığı makalesinde, tezini açıklamak için geliştirdiği Turing makinesi, günümüz bilgisayarının kavramsal temelini oluşturmuştur.

Turing’in çalışmaları yazılımın temellerini de atmış oldu. İlk programlama dilleri, bir Turing makinesinden çok da farklı gözükmüyordu. 1954’te günümüzde hala kullanılan FORTRAN ortaya çıktı. Onun ardından C, BASIC, C++ gibi diller geldi. Her dil, başka amaçlarda kullanılmak üzere tasarlandı. Okuduğunuz bu internet sayfası da HTML, CSS ve JavaScript dillerinin birleşimiyle oluşturuluyor.

1843: Ada Lovelace’in makine algoritması

İlk programlama dilinin 1843’te geliştirildiğini biliyor muydunuz?
Ada Lovelace’ın makine notları bir bilgisayar tarafından işlenmek üzere yazılan ilk algoritmayı içerir. Günümüzde hayatımızın büyük çoğunluğunu ele geçiren bilgisayar programlarının temelinin atılmasına büyük katkı sağlamıştır.

Ada Lovelace’in analitik motorlar için geliştirdiği algoritma şimdiye kadar oluşturulan ilk bilgisayar dili olduğu genel olarak kabul edilmektedir. Amacı, Charles Baggage’e Bernoulli sayı hesaplamalarında yardımcı olmaktı.

Programlama dilleri o süreçten itibaren uzun bir yol kat etti ancak programlama dillerinin tarihini anlamak için önce kökenlerini kabul etmek gerekiyor.

1944-45: Plan Calculus

1944-45 arasında Konrad Zuse , Plan Calculus adında ilk ‘gerçek’ programlama dilini geliştirdi. Zeus’un geliştirdiği bu dil, rutin işlemleri gerçekleştirmek için defalarca çağrılabilen kod parçalarını depolayan prosedürlerin oluşturulmasına izin verdi.

1949: Assembly Dili

Assembly Dili, ilk olarak Elektronik Gecikmeli Depolama Otomatik Hesaplayıcı’da kullanıldı. Bu dil, bilgisayara ne yapması gerektiğini söylemek için gereken özel talimatlar olan makine kodunun dilini basitleştiren bir tür düşük seviyeli bilgisayar programlama dilidir.

1952: Autocode

Otomatik kod, Alick Glennie tarafından İngiltere’deki Manchester Üniversitesi’nde Mark 1 bilgisayarı için geliştirilmiştir. Bazıları otomatik kodun derlenen ilk bilgisayar programlama dili olduğunu düşünüyor.

1957: FORTRAN

FORmula TRANslation veya FORTRAN, John Backus tarafından oluşturulmuştur. Günümüzde kullanılan en eski programlama dili olarak kabul edilmektedir.
Programlama dili, üst düzey bilimsel, matematiksel ve istatistiksel hesaplamalar için oluşturulmuştur. FORTRAN, bugün hala dünyanın en gelişmiş süper bilgisayarlarında kullanılmaktadır.

1958: ALGOL (Algoritmik Dil)

Algoritmik dil veya ALGOL, Amerikalı ve Avrupalı ​​bilgisayar bilimcilerinden oluşan ortak bir komite tarafından oluşturulmuştur.
ALGOL,  C ++ ve Java gibi en önemli programlama dillerinin geliştirilmesi için başlangıç ​​noktası olarak hizmet etniştir.

1958: LISP

LISP, Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) John McCarthy tarafından icat edilmiştir. Başlangıçta yapay zeka için tasarlanmış olan LISP, günümüzde hala kullanılmakta olan en eski programlama dillerinden biridir ve Ruby veya Python yerine kullanılabilir.

1959: COBOL (Ortak İş Odaklı Dil)

COBOL, kredi kartı işlemcilerinde, ATM’lerde, telefon ve cep telefon görüşmelerinde, trafik sinyal sistemlerinde kullanılan programlama dilidir.
COBOL, günümüzde hala bankacılık sistemleri için kullanılmaya devam edilmektedir.

1964: BASIC

Yeni Başlayanlar Çok Amaçlı Sembolik Öğretim Kodu olarak adlandırılan BASIC, Dartmouth College’daki öğrenciler tarafından geliştirilmiştir. Microsoft’un kurucuları Bill Gates ve Paul Allen tarafından daha da geliştirilerek şirketin ilk pazarlanabilir ürünü haline gelmiştir.

1970: PASCAL

Bilgisayar programlama için bir öğrenme aracı olarak geliştirilen Pascal, kullanım kolaylığı ve gücü nedeniyle şirketin ilk günlerinde Apple tarafından tercih edilmiştir.

1972: C

C programlama dili, Unix işletim sistemiyle birlikte kullanılmak üzere Bell Laboratuvarında Dennis Ritchie tarafından geliştirilmiştir.
‘B’ adı verilen eski bir dile dayandığından dolayı ‘C’ olarak adlandırıldı.
C; Google, Facebook ve Apple gibi büyük şirketler tarafından da hala kullanılıyor.

1972: SQL

SQL, IBM araştırmacıları Raymond Boyce ve Donald Chamberlain tarafından geliştirilmiştir. SQL, veritabanlarında depolanan bilgileri görüntülemek ve değiştirmek için kullanılır. Günümüzde SQL kullanan çok sayıda şirket vardır.

1983: Objective-C

Brad Cox ve Tom Love tarafından geliştirilen Objective-C, Apple’ın işletim sistemi olan macOS ve iOS için kullanılan ana programlama dillerindendir.

1987: Perl

Perl, Larry Wall tarafından oluşturulan genel amaçlı, üst düzey bir programlama dilidir. Günümüzde CGI, veritabanı uygulamaları, sistem yönetimi, ağ programlama ve grafik programlama gibi amaçlar için yaygın olarak kullanılmaktadır.

1991: Python

Komedi grubu olan ‘Monty Python’un adını taşıyan Python, Guido Van Rossum tarafından geliştirilmiştir. Çeşitli programlama dillerini desteklemek amacıyla kullanılan genel amaçlı, yüksek seviyeli bir programlama dilidir.
Python, bugüne kadar dünyanın en popüler programlama dillerinden biri Google, Yahoo! ve Spotify gibi büyük şirketler tarafından kullanılıyor.

1995: PHP

Önceden “Personal Home Page” olarak bilinen PHP, Rasmus Lerdorf tarafından geliştirilmiştir. Kullanım alanı olarak dinamik web sayfalarının yanı sıra sunucu tarafı geliştirmeyi de sağlar. Facebook, Wikipedia, Digg, WordPress ve Joomla gibi dünyanın dört bir yanından en büyük şirketler PHP kullanıyor.

1995: Java

Java, James Gosling tarafından etkileşimli bir TV projesi için oluşturulmuş genel amaçlı, yüksek seviyeli bir dildir. Cross platform işlevselliğine sahiptir.
Java, bilgisayarlardan akıllı telefonlara kadar birçok platformda geliştirme yapma imkanı sağlar.

2014: Swift

Apple tarafından C, C ++ ve Objective-C’nin yerini almak üzere geliştirilen Swift, yukarıda belirtilen dillerden daha kolay olması ve hata için daha az yer bırakması amacıyla geliştirildi. Swift’in çok yönlülüğü, masaüstü, mobil ve bulut uygulamaları için kullanılabileceği anlamına gelir. Önde gelen dil uygulaması ‘Duolingo’, Swift ile yazılmış yeni bir uygulamayı geliştirmiştir.

1995: JavaScript

JavaScript, Brendan Eich tarafından geliştirilen; dinamik web geliştirme, PDF belgeleri, web tarayıcıları ve masaüstü widget’ları oluşturmak amacıyla kullanılır. Hemen hemen her büyük web sitesi JavaScript kullanır. Gmail, Adobe Photoshop ve Mozilla Firefox bazı iyi bilinen örnekler içerir.

2000: C#

C#, C ++ tabanlıdır ve Java ile birçok benzerliği vardır.
Dil, neredeyse tüm Microsoft ürünlerinde kullanılır ve öncelikle masaüstü uygulamaları geliştirmede görülür.

2009: Go

Go, Google tarafından büyük yazılım sistemlerinden kaynaklanan sorunları gidermek için geliştirilmiştir. Go; Google, Uber, Twitch ve Dropbox gibi dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinden bazıları arasında popülerlik kazanmıştır.